Merhaba en hallo, mag ik een simit met kaas alstublieft?
Iedereen kent het wel; na een avondje stappen nog even wat te eten halen. Een broodje döner of een kapsalon kan er immers wel in na al die biertjes. In het Turkse restaurant is het dan vaak een komen en gaan van klanten. Deze klanten zijn vaak cultureel heel divers. Er komen Nederlanders, maar bijvoorbeeld ook Marokkanen en Turken. Worden al deze klanten nu eigenlijk op dezelfde manier geholpen of zijn hier verschillen in waarneembaar?
Om deze vraag te beantwoorden, zijn er negen interactie-analyses verricht. Drie Marokkaanse, drie Nederlandse en drie Turkse proefpersonen hebben elk iets te eten besteld in het Turkse restaurant ‘Simit Sarayi’ te Rotterdam. Hierbij is gelet op zowel verbale als non-verbale taaluitingen en is er ook aandacht besteed aan bepaalde beleefdheidsvormen als ‘u’ in plaats van ‘je’.
Deze interactie-analyses zijn vervolgens verder uitgewerkt in zogeheten transcripten en praxeogrammen. Waar een transcript een feitelijke weergave van de taaluitingen geeft, toont het praxeogram een visuele afspiegeling van de interactie. Het vergelijken van patronen wordt daardoor makkelijker.
Uit de uitgevoerde analyses is gebleken dat Nederlandse klanten enthousiaster en beleefder geholpen worden. Zij worden bijvoorbeeld aangesproken met ‘goedemiddag’ in plaats van ‘hallo’. Ook in de afsluitende fase, waarin de klant zijn bestelling betaalt en vertrekt, blijkt dat de Nederlandse klanten het meest hartelijk gegroet worden. Verder blijkt er tussen de verschillende culturen geen significant verschil te zijn in de lengte van de interactie. Het wordt sterk duidelijk dat het gaat om een doelgerichte interactie, want van small talk is nauwelijks sprake.